ไม้สักมีกี่สายพันธุ์ทั่วโลก? เจาะลึกต้นกำเนิด ลักษณะ และความแตกต่างของไม้สักแต่ละประเทศ

ไม้สักทั่วโลกจัดอยู่ในสกุล Tectona ซึ่งเป็นไม้ในวงศ์ Lamiaceae (วงศ์เดียวกับพืชตระกูลสะระแหน่) ปัจจุบันจำแนกได้ทั้งหมด 3 สายพันธุ์หลัก ได้แก่ Tectona grandis, Tectona hamiltoniana และ Tectona philippinensis โดยแต่ละสายพันธุ์มีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกันไปตามถิ่นกำเนิดและสภาพภูมิอากาศ

3.1 Tectona grandis (ไม้สักแท้  Teak)

เป็นสายพันธุ์ที่รู้จักและใช้แพร่หลายมากที่สุดในโลก พบมากในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ประเทศไทย เมียนมา ลาว และอินเดีย ลักษณะเด่นคือเนื้อไม้ละเอียดแน่น สีทองน้ำผึ้งถึงน้ำตาลทอง เสี้ยนตรงสม่ำเสมอ และมีน้ำมันธรรมชาติในเนื้อไม้สูง จึงทนปลวก ทนน้ำ และเหมาะกับงานทั้งภายในและภายนอกอาคาร ถือเป็น “ไม้สักแท้” ที่ใช้ในเชิงพาณิชย์มากที่สุด

3.2 Tectona hamiltoniana (Hamilton’s teak)

เป็นไม้สักเฉพาะถิ่นที่พบเฉพาะใน ประเทศพม่าและบางพื้นที่ของอินเดียตอนเหนือ ลักษณะทางกายภาพแข็งกว่าสายพันธุ์ grandis แต่ลวดลายของเนื้อไม้ค่อนข้างหยาบกว่าและมีสีเข้มกว่าเล็กน้อย ปัจจุบันมีปริมาณจำกัดและไม่ค่อยพบในตลาดเชิงพาณิชย์มากนัก แต่ยังคงมีคุณค่าทางนิเวศและการอนุรักษ์

3.3 Tectona philippinensis (Philippine teak)

เป็นไม้สักพันธุ์เฉพาะถิ่นของ ประเทศฟิลิปปินส์ จัดอยู่ในกลุ่มไม้หายากและอยู่ในสถานะ “ใกล้สูญพันธุ์” (Endangered species) ตามบัญชีของ IUCN ลักษณะเนื้อไม้มีสีเข้มอมแดงและลายไม้เด่นชัดสวยงาม แต่เนื่องจากมีจำนวนจำกัดและมีการคุ้มครองตามกฎหมาย จึงไม่ค่อยถูกนำมาใช้ในเชิงพาณิชย์

โดยรวมแล้ว ทั้งสามสายพันธุ์นี้ล้วนเป็นไม้ในสกุลเดียวกัน แต่มีความแตกต่างในด้านเนื้อไม้ สี ลวดลาย และการกระจายตัวตามภูมิภาค ซึ่งทำให้ไม้สักจากแต่ละประเทศมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว และเป็นเหตุผลที่ไม้สักยังคงเป็นหนึ่งในวัสดุที่ได้รับความนิยมสูงสุดในอุตสาหกรรมไม้ระดับโลกมาจนถึงปัจจุบัน